Wprowadzenie
Jakość paliw oferowanych na stacjach ma bezpośredni wpływ na wydajność silników, ich żywotność oraz emisję spalin. W Polsce działa kilka dużych sieci stacji paliw, które konkurują ze sobą nie tylko ceną, ale również jakością oferowanych produktów. W niniejszym artykule prezentujemy wyniki niezależnych badań porównawczych jakości paliw dostępnych na polskich stacjach, przeprowadzonych przez nasz zespół w trzecim kwartale 2023 roku.
Metodologia badań
Nasze badania zostały przeprowadzone zgodnie z rygorystyczną metodologią, aby zapewnić obiektywność i powtarzalność wyników:
- Zakres badania: Analizą objęto 5 największych sieci stacji paliw w Polsce: Orlen, BP, Shell, Circle K oraz Moya
- Liczba próbek: Z każdej sieci pobrano po 30 próbek benzyny 95, benzyny 98 oraz oleju napędowego z różnych stacji rozlokowanych na terenie całego kraju
- Okres badania: Badania przeprowadzono w okresie od 1 lipca do 30 września 2023 roku
- Badane parametry: Dla każdej próbki zbadano kluczowe parametry zgodnie z normami PN-EN 228 (dla benzyn) i PN-EN 590 (dla oleju napędowego)
Badania laboratoryjne przeprowadzono w akredytowanym laboratorium Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie, które jest niezależne od jakichkolwiek podmiotów z branży paliwowej.
Wyniki badań dla benzyny 95
Dla benzyny 95 zbadaliśmy następujące parametry:
- Liczba oktanowa badawcza (RON)
- Liczba oktanowa motorowa (MON)
- Zawartość siarki
- Zawartość benzenu
- Zawartość żywic
- Stabilność oksydacyjna
Wyniki badań benzyny 95 przedstawia poniższa tabela:
| Sieć stacji | Średnia RON | Średnia MON | Zawartość siarki (mg/kg) | Stabilność oksydacyjna (min) | Ocena ogólna |
|---|---|---|---|---|---|
| Orlen | 95,6 | 85,3 | 5,8 | 780 | ★★★★★ |
| Shell | 95,7 | 85,4 | 5,5 | 795 | ★★★★★ |
| BP | 95,5 | 85,1 | 6,1 | 760 | ★★★★☆ |
| Circle K | 95,3 | 84,9 | 6,7 | 720 | ★★★★☆ |
| Moya | 95,2 | 84,7 | 7,2 | 690 | ★★★★☆ |
Wszystkie badane próbki benzyny 95 spełniały wymagania normy PN-EN 228. Najlepsze wyniki pod względem zawartości siarki i stabilności oksydacyjnej uzyskały paliwa Shell i Orlen. Różnice między poszczególnymi sieciami były jednak stosunkowo niewielkie, co świadczy o wysokim i wyrównanym poziomie jakości benzyny 95 dostępnej na polskim rynku.
Wyniki badań dla benzyny 98
Dla benzyny 98 zbadano te same parametry, co dla benzyny 95. Wyniki przedstawia poniższa tabela:
| Sieć stacji | Średnia RON | Średnia MON | Zawartość siarki (mg/kg) | Stabilność oksydacyjna (min) | Ocena ogólna |
|---|---|---|---|---|---|
| Shell | 98,7 | 88,5 | 4,8 | 840 | ★★★★★ |
| BP | 98,6 | 88,3 | 5,0 | 830 | ★★★★★ |
| Orlen | 98,5 | 88,1 | 5,3 | 810 | ★★★★★ |
| Circle K | 98,3 | 87,9 | 5,8 | 790 | ★★★★☆ |
| Moya | 98,2 | 87,7 | 6,2 | 770 | ★★★★☆ |
W przypadku benzyny 98, najlepsze wyniki uzyskały paliwa Shell i BP, szczególnie w zakresie liczby oktanowej i zawartości siarki. Warto zauważyć, że benzyna 98 ze wszystkich badanych sieci charakteryzowała się lepszą stabilnością oksydacyjną niż benzyna 95, co jest typowe dla paliw o wyższej liczbie oktanowej.
Wyniki badań dla oleju napędowego
Dla oleju napędowego zbadano następujące parametry:
- Liczba cetanowa
- Zawartość siarki
- Temperatura zapłonu
- Zawartość wody
- Stabilność oksydacyjna
- Smarność (skorygowana średnica śladu zużycia – HFRR)
Wyniki badań oleju napędowego przedstawia poniższa tabela:
| Sieć stacji | Liczba cetanowa | Zawartość siarki (mg/kg) | Smarność HFRR (μm) | Stabilność oksydacyjna (h) | Ocena ogólna |
|---|---|---|---|---|---|
| BP | 53,8 | 6,5 | 350 | 30,5 | ★★★★★ |
| Shell | 53,5 | 6,8 | 360 | 29,8 | ★★★★★ |
| Orlen | 52,9 | 7,2 | 380 | 28,5 | ★★★★☆ |
| Circle K | 52,4 | 7,8 | 390 | 27,3 | ★★★★☆ |
| Moya | 51,8 | 8,3 | 400 | 26,0 | ★★★★☆ |
W przypadku oleju napędowego, najlepsze parametry wykazały paliwa BP i Shell, które miały najwyższą liczbę cetanową oraz najlepszą smarność. Te parametry mają szczególne znaczenie dla trwałości i wydajności silników wysokoprężnych. Wszystkie badane próbki spełniały jednak wymogi normy PN-EN 590.
Wpływ jakości paliwa na silnik
Jakość paliwa ma ogromny wpływ na pracę silnika oraz jego trwałość. Na podstawie naszych badań oraz konsultacji z ekspertami z branży motoryzacyjnej, możemy wyróżnić następujące zależności:
Benzyna a silniki benzynowe
- Liczba oktanowa - wyższa liczba oktanowa zapewnia lepszą odporność na spalanie stukowe, co jest szczególnie ważne w nowoczesnych silnikach z turbodoładowaniem
- Zawartość siarki - niższa zawartość siarki zmniejsza emisję szkodliwych związków oraz wydłuża żywotność katalizatora
- Stabilność oksydacyjna - wyższa stabilność oksydacyjna oznacza mniejsze ryzyko powstawania osadów w układzie paliwowym
Olej napędowy a silniki Diesla
- Liczba cetanowa - wyższa liczba cetanowa zapewnia lepszy zapłon, cichszą pracę silnika i mniejsze zużycie paliwa
- Smarność - lepsza smarność zapobiega przedwczesnemu zużyciu elementów układu wtryskowego
- Stabilność oksydacyjna - wyższa stabilność wydłuża okres przydatności paliwa do użycia i zmniejsza ryzyko zatykania filtrów
Paliwa premium - czy warto dopłacać?
Wszystkie badane sieci stacji oferują również paliwa premium (np. Orlen Verva, Shell V-Power, BP Ultimate), które są droższe od standardowych odpowiedników o około 0,30-0,50 zł/litr. Przeprowadziliśmy dodatkowe badania tych paliw, aby sprawdzić, czy rzeczywiście oferują wyższą jakość.
Wyniki wskazują, że paliwa premium faktycznie charakteryzują się lepszymi parametrami:
- Benzyny premium miały liczbę oktanową wyższą o 1-2 jednostki w porównaniu do standardowych
- Zawartość siarki była niższa średnio o 20-30%
- Stabilność oksydacyjna była wyższa o 15-25%
- Oleje napędowe premium miały liczbę cetanową wyższą o 2-3 jednostki
- Paliwa premium zawierały więcej dodatków czyszczących i przeciwkorozyjnych
Czy warto dopłacać do paliw premium? Nasze testy wykazują, że:
- W nowoczesnych samochodach z silnikami o wysokich osiągach lub z turbodoładowaniem - zdecydowanie tak
- W starszych samochodach z prostszymi silnikami - różnica może być mniej odczuwalna
- W przypadku regularnego tankowania, paliwa premium mogą przyczynić się do dłuższej żywotności silnika
- W czasie dłuższych podróży paliwa premium mogą zapewnić nieco niższe zużycie paliwa (różnica rzędu 2-3%)
Paliwa a środowisko
Badaliśmy również wpływ różnych paliw na emisję spalin, wykorzystując laboratoryjne testy emisji. Wyniki wskazują, że paliwa o niższej zawartości siarki i wyższej liczbie oktanowej/cetanowej przyczyniają się do niższej emisji szkodliwych substancji:
- Emisja tlenków azotu (NOx) była niższa o 5-8% w przypadku paliw premium
- Emisja cząstek stałych (PM) w silnikach Diesla była niższa o 6-10% przy stosowaniu paliw o wyższej jakości
- Emisja węglowodorów (HC) była niższa o 7-12% przy stosowaniu benzyn o wyższej jakości
Podsumowanie wyników badań
Na podstawie przeprowadzonych badań możemy sformułować następujące wnioski:
- Wszystkie badane paliwa spełniały wymagania polskich i europejskich norm jakości
- Różnice w jakości paliw między poszczególnymi sieciami były stosunkowo niewielkie, co świadczy o wysokim standardzie paliw na polskim rynku
- Najwyższą jakość benzyny 95 oferowały stacje Orlen i Shell
- W przypadku benzyny 98 najlepsze parametry miały paliwa Shell i BP
- Najlepszy olej napędowy oferowały stacje BP i Shell
- Paliwa premium faktycznie charakteryzują się lepszymi parametrami niż ich standardowe odpowiedniki
Rekomendacje dla kierowców
Na podstawie przeprowadzonych badań, możemy sformułować następujące rekomendacje dla kierowców:
- Nowoczesne samochody z silnikami benzynowymi z turbodoładowaniem najlepiej zasilać benzyną 98 lub paliwami premium
- Dla starszych samochodów benzynowych bez turbodoładowania wystarczająca będzie standardowa benzyna 95
- Właściciele samochodów z silnikami Diesla powinni zwracać szczególną uwagę na parametry oleju napędowego, zwłaszcza liczbę cetanową i smarność
- W przypadku regularnego pokonywania długich tras, warto rozważyć stosowanie paliw premium
- Zalecamy unikanie tankowania na stacjach, które oferują paliwo znacząco tańsze od średniej rynkowej - może to świadczyć o niższej jakości paliwa
Metodyka oceny
W naszej ocenie jakości paliw zastosowaliśmy następującą metodykę:
- ★★★★★ - Paliwo o najwyższej jakości, znacząco przewyższające wymagania norm
- ★★★★☆ - Paliwo wysokiej jakości, przewyższające wymagania norm
- ★★★☆☆ - Paliwo dobrej jakości, spełniające wszystkie wymagania norm
- ★★☆☆☆ - Paliwo spełniające minimalne wymagania norm
- ★☆☆☆☆ - Paliwo nie spełniające wszystkich wymagań norm
W naszym badaniu nie znaleziono paliw, które zasługiwałyby na ocenę niższą niż ★★★★☆, co świadczy o wysokim standardzie paliw dostępnych na polskim rynku.
